zaterdag 31 januari 2015

Bijenvolken verhuren voor het fruit

Vlak bij mijn imkerij woont een fruitteler. En omdat er toch niet veel om handen is bij de bijen ging ik eens bij hem op de koffie. Momenteel is de fruitteelt niet iets waar je rijk van wordt, begreep ik van hem. De oogst was erg goed afgelopen jaar, maar de vraag kelderde door al die problemen tussen de EU en Rusland. Verder had hij vorstschade gehad.

Maar hij wilde wel bijen huren voor komend jaar. Vijfentwintig bijenkasten kan ik bij hem kwijt.

Gloep... dat gaat hem dit jaar niet worden. Want ik heb maar 27 volken, als ze het allemaal overleven. Een heel aantal volken zal te klein zijn om te verhuren. Verder zijn er al 12 verhuurd bij andere fruitboeren.

Dus heb ik afgesproken dat hij dit jaar alle volken kan krijgen die ik over heb na de 12 voor andere fruittelers. Volgend jaar kan ik er wel 25 hebben, denk ik. Of ben ik te ambitieus??

zondag 25 januari 2015

Kartonnen kasten

En als de temperaturen dalen... dan is er gewoon niet zoveel te doen of te zien. Tenzij je een werkruimte hebt voor klussen, maar dat heb ik niet. Zo'n klusser ben ik nu ook weer niet.

Dus dan maar eens lezen over nieuwe ideeen voor de bijenhouderij. Een heel handige site is http://www.imkerpedia.nl. Daar staat heel veel informatie over het bijenhouden bij elkaar. Overzichtelijk en met een goede zoekfunctie.

Verder 'hoor' je natuurlijk weleens iets op het imkerforum. Je kunt daar ook je vragen kwijt.

Zo zat ik onlangs eens te denken aan kartonnen kasten. Je hebt kasten in vele soorten hout, er zijn ook plastic varianten zoals die van Nicot, er zijn styropor (piepschuim) kasten zoals die van Segeberger. Ik zat te denken: waarom geen kartonnen kasten? Het is licht en duurzaam behalve als het nat wordt.

Blijkt dat ze wel in de handel zijn (in Belgie kosten ze EUR 8,80 en in Duitsland EUR 7). Ze worden gebruikt voor transport.
Maar ja hoe kan je nu voorkomen dat het nat wordt? Lijkt me sterk dat het duurzaam is. Het regent zo vaak. En bijenvolken produceren net als wij mensen veel condens. En erg groot/breed is hij ook niet... dus nu twijfel ik. Je moet ze per 10 tegelijk kopen, in ieder geval die in Duitsland. 

Zucht. Waarschijnlijk heb ik er niets aan. Hoewel...

U merkt het: wordt vervolgd. 

maandag 19 januari 2015

Schoon, schoner schoonst

Ook bijen kunnen hoge nood hebben. En dat is best lastig. Het zijn namelijk erg hygiënische dieren. Ze zullen nooit in de kast hun behoefte doen, tenzij dat ze ziek zijn. Dus: alleen buiten de kast poepen.

Maar ja, hoe doe je dat als het buiten koud is? Bijen gaan dood als ze kouder dan een graad of 9 worden. Dus als het kouder is: ophouden maar. Soms kan het in de winter natuurlijk erg lang koud zijn, dan moeten de bijen ook heel lang zonder toiletpauze doen. Gelukkig kunnen ze in de winter best een paar weken hun ontlasting ophouden.

Eergisteren scheen de zon een beetje, het was bijna windstil en de temperatuur was aangenaam. Gelijk merk je dat bijen gaan vliegen. Dat zijn de bijen met de hoogste nood. Zij gaan snel een plekje zoeken, en daarna vliegen ze weer terug. Sommigen vinden ook nog een bloem en pakken wat stuifmeel mee.

Wat de bijen dan ook gelijk doen: dode zusters verwijderen. Een van de doodsoorzaken is overigens als bijen op hun rug op de vliegplank belanden. Die is vaak een beetje vochtig met dit mistige weer en dan blijven de vleugels er aan plakken. Dat is het einde van de bij, want die kan niet meer loskomen. Andere bijen gaan dood van ouderdom en vallen naar de bodem. Ook die moeten verwijderd worden. 


Op de foto zie je één levende bij die drie dode bijen uit de kast gooit. Zo ruimen bijen de kast op en krijgen ziekten geen kans. 


donderdag 15 januari 2015

Bijenraten en efficiency

Ik heb van die fijne mensen in mijn omgeving die me leuke en soms actuele bijenweetjes doorsturen. Die van vandaag ging over de zeshoekige raten.Waarom zeshoekig? Driehoekig kan toch ook, of vierkanten zoals in ruitjespapier. Maar nee, het moesten zeshoeken zijn. Waarom?

Een filmpje van TED-Ed (in het Engels):



Blijkt dat de zeshoekige vorm het meest ruimte-efficient is. Met andere woorden: je hebt het minste materiaal nodig om een honingraat te maken. Als je het zou ontwerpen, zou je het niet beter kunnen doen.

Mensen zijn hierdoor geïnspireerd en hebben bijvoorbeeld zeshoekige plantpotten gemaakt om zo veel mogelijk ruimte in de kas te benutten, of zeshoekige verpakkingsmaterialen.

Als wij mensen dit niet zomaar uit onze mouw schudden, zouden die bijen dat wel allemaal zelf bedacht hebben? Zou het vanzelf ontstaan zijn? Ik kan dat niet geloven, als ik zo'n perfect ontwerp zie.

zaterdag 10 januari 2015

Bloemen in week 1

Niemand denkt deze week eens fijn bloemen te gaan plukken in een nabijgelegen wei. En toch is het mogelijk, heb ik gezien.

Eergisteren was een van de treurigste dagen in mijn carriere als fietser. Want ik regende doornat op weg naar mijn werk, en ook weer op weg naar huis. Het regende onophoudelijk, het was erg koud, in de achtertuin lag de laatste sneeuw te smelten. En toch... kwam ik diverse bloeiende bloemen tegen. Meest op de dijk, aan de zuidkant.

Ik telde een stuk of wat soorten: boerenwormkruid, knoopkruid, akkerdistel, boterbloem, kropaar.

boerenwormkruid

Boterbloem

Knoopkruid

Je vraagt je af: is dit geen verspeelde energie voor die planten? Midden in de winter bloeien?

Toch zijn planten ook niet gek. Als het weer echt koud is, en er te weinig licht is, laten veel planten hun stuifmeel niet los. Het zit dan beschermd in een omhulsel. Pas als de weersomstandigheden goed zijn voor insecten, komt stuifmeel beschikbaar. Het moet dan voldoende licht zijn, en de temperatuur moet hoog genoeg zijn, bijvoorbeeld een graad of 10. Dan kunnen insecten komen die de plant bevruchten. En zo kunnen toch ook midden in de winter nog zaden gevormd worden.

Bij die omstandigheden willen bijen ook nog weleens een uitstapje maken. Het maakt ze dan niet uit of het midden in de winter is. Mijn vader heeft eens een bij met stuifmeel gezien op tweede kerstdag. Uitzonderlijk, maar het gebeurt wel.

Zo zijn insecten en bloemen op elkaar ingespeeld, tot midden in de winter aan toe.

dinsdag 6 januari 2015

Oxaalzuur tegen de varroa mijt

Tja, staatsvijand nr. één voor het bijenvolk is de varroa mijt. (wat is ook weer een mijt??? Dat is een soort insect maar dan met acht poten in plaats van zes). Het is een kleine parasiet die zich vastbijt op bijen en ze leegzuigt. Sinds ik varroa bestrijd, gaat het goed met mijn bijen. Dus ik ga er maar vanuit dat zij het grootste probleem vormen.

Hoe bestrijd je nu een mijt en houd je de bijen in leven? Je kunt moeilijk alle mijten tussen de bijen uit halen... Daar heeft de universiteit in Wageningen een oplossing voor bedacht. Deze staat hier. In de winter, nu dus, moet je de bijenvolken openmaken en met een oxaalzuuroplossing besproeien. De varroa mijt kan daar niet tegen en de bijen wel. De mijten gaan dan voor 90% dood. En weg is je varroa probleem!

Eerst eens alle materialen verzamelen om goed beslagen ten ijs te komen:


Oxaalzuur is behoorlijk zuur, vandaar een veiligheidsbril, mondkapje en handschoenen. (alhoewel ik ze niet heb gebruikt - dat is wellicht overmoed...) 600 gram suiker, 600 gram water en 35 gram oxaalzuur, dat is het recept voor 1 liter oxaalzuur oplossing. Daar kan je 20-25 volken mee behandelen.

Je kunt bijen het best met suikerwater besproeien, dat nemen ze op en dat likken ze van elkaar af. Daarom moet er suiker in. Een gebruikte cola-fles is heel handig om het in te vervoeren. Met de doseerspuit mik je de zuur oplossing in de bijenkast.

Het is nog biologische bestrijding ook, want oxaalzuur komt gewoon in je eigen lichaam voor en in groenten als spinazie, bietjes (en ook in nierstenen...).

Heb je de oplossing gemaakt dan moet je de bijen ermee besproeien. Je mag de bijenkast maar HEEL even open doen want anders gaan de bijen dood. Ze gaan al dood als ze afkoelen tot onder de negen graden. Vandaag was het een graad of twee, drie buiten. Dodelijk voor bijen.

Met dit weer zitten ze op een klont op elkaar om zich warm te houden. Het lukte me niet om een goede foto te maken vandaag, het was te donker en ik was bang dat er oxaalzuur in mijn geliefde mobiel kwam! Op www.Imkerpedia.nl staat een mooi plaatje er van de oxaalzuur behandeling:


Het goede nieuws van vandaag is dat ALLE 27 bijenvolken nog leven! Ik was helemaal blij, zelfs toen ik twee keer gestoken werd! Tja, geen handschoenen aan, dan weet je het wel.

zaterdag 3 januari 2015

Ramen schoonmaken

Het nieuwe jaar begint passend... grote schoonmaak. Als bijen hun raten een paar jaar gebruikt hebben, worden ze donker. Dat is ongezond voor hen en dan zijn de raten niet meer bruikbaar. Die moeten dus schoongemaakt worden.

Liefst smelt je de ramen met een wassmelter, maar die heb ik (nog) niet. Dus... gewapend met een schilmes... (dat daarna niet meer in de keuken gebruikt kan worden!)

Een oud raam... en een schoongemaakte versie

Ik was vergeten hoe taai die ramen zijn! Was is geel, en bros bij koude temperaturen. Maar deze ramen bestaan uit een beetje was, propolis en vooral veel velletjes van larven die de cellen bewoond hebben. Het geheel is erg stevig maar ook erg moeilijk schoon te maken...



Nu scheelt het dat het mooi weer was. Want ik heb 50 ramen schoongemaakt. En dat duurt een paar uur. Met een sigaar, een zonnetje en een goed humeur kom je echter een heel eind.

Sommige mensen zouden dan de was er uit gaan smelten, maar ik heb dus geen wassmelter. Ik heb het één keer in de keuken gesmolten, maar dat doe je dus maar 1 keer. Je wilt geen was op je aanrecht, gasstel enz. hebben. Het is lastig schoon te maken. Dus de 'oogst' is in de kliko verdwenen, een goede halve kliko vol.

Het brandt dan wel goed, maar ik had medelijden met de buren (en goede voornemens voor 2015). Vandaar de kliko.