Na de bloei

Inmiddels zijn alle kasten weer van de boomgaarden afgehaald. Gelukkig kreeg ik hier hulp bij, want mijn rug begaf het vlak voor het transport...

Nu staan dus mijn kasten verspreid over drie bijenstanden: een bij mij thuis, een vlakbij een plaats waar veel Lindes staan, en een... tja, op het land van een vriend.

Ik zat vanavond even naast de kasten om te kijken wat er binnengebracht werd. Wat een lekker plekje zeg.

Klaar voor de fruitbloei!

Over een week of anderhalf, twee gaat het fruit bloeien. Aldus een van 'mijn' fruittelers. Ik verhuur 21 bijenvolken aan 3 telers.

Vandaag heb ik alle bijenvolken klaar gemaakt voor de fruitbloei. Ik voel me gezegend, ik heb 21 volken nodig en heb er nu 24. Dus 10% reserve. Er zal maar een volk uitvallen doordat de koningin dood gaat of zo.

Klaarmaken betekent:

• kijken of er voldoende bijen in zitten. In dit stadium minimaal 5 straatjes bezet met bijen, over een week of 2 zijn dat 7 straatjes of meer. 
• kijken of er brias in zit (broed in alle stadia). Dat is een teken dat de koningin goed is en dat het volk gezond is. 
• zorgen dat de volken voldoende ruimte hebben. Ik houd altijd twee broedkamers aan. Dat is een heel gesjouw, maar geeft wel het beste resultaat. 
• bij grote volken een honingkamer bovenop de twee broedkamers zetten. 

Ik heb nog lang niet al mijn honingkamers gebruikt. Ik heb er nog wel 10 staan. Twijfel: zal ik die bovenop volken gaan zetten? Je moet nu 5 of 6 weken vooruit denken: 1 of 2 weken tot de (peren)bloei begint, dan drie tot vier weken bloei. Want ongeveer een week na de peren komen de appels, en ze bloeien ongeveer drie weken meestal. Maar het is zo'n gesjouw... 

Ik ben wel benieuwd naar de honingoogst van het fruit dit jaar... vorig jaar had ik helemaal niks op 11 verhuurde volken en dan nog 5 die naast een boomgaard stonden. Het kan verkeren. 

Een groot volk was darrenbroedig, dat heb ik een raam gewoon broed gegeven. Daar is nu een koninginnedop in gemaakt. Ik ben benieuwd of die koningin bevrucht raakt. Er zijn darren, maar ik weet niet of ze oud genoeg zijn om de koningin te bevruchten... ze zou over een weekje uit moeten komen, dan nog 5 dagen en dan is ze rijp om te paren. Het zal aan het weer liggen. Als het dan zacht en rustig weer is, wordt ze wel bevrucht. Anders is het hopeloos. April... doet wat-ie wil.  

Problemen met namaak honing

Ik heb op internet nog eens gezocht naar artikelen over problemen met honing. Altijd interessant om mijn eigen praktijk ermee te vergelijken!

De vier voornaamste problemen met honing zijn:

1. gebruik van antibiotica in bijenvolken om ze gezond te houden. Antibiotica kan zo in honing komen. Dit is verboden in de EU. Ik gebruik het zelf nooit, ik gebruik alleen biologische middelen. 

2. Stuifmeel eruit filteren om de honing niet te laten kristalliseren. Dan blijft het dus langer vloeibaar. Maar daarmee kan je dus ook niet controleren waar de honing vandaan komt. Alhoewel slechts enkele experts in de wereld dit kunnen controleren op basis van stuifmeel. Er gaan dan ook werkzame stoffen verloren. Ik zeef alleen was en 'lichaamsdelen' van bijen uit mijn honing, met een kaasdoek. Stuifmeel zit er gewoon in. 

3. Honing te vroeg oogsten. Dat gebeurt in China veel volgens onderstaande link. Nectar direct van de bloem bevat 20 tot max 50% suikers (glucose/fructose), honing minimaal 80%. Dat betekent dat er veel water uit nectar moet verdwijnen om het honing te laten worden. Bijen drogen honing in en tijdens dat proces voegen ze enzymen toe. Dat proces duurt enkele dagen tot enkele weken, afhankelijk van het weer. Als je de bijen nectar laat halen en dat dan te vroeg (dagelijks) oogst en zelf indroogt, krijg je honing zonder toegevoegde enzymen. Mijn honing heeft meestal 17% water.  

4. Andere suikers toevoegen aan honing. Je kunt bijvoorbeeld uit mais ook suikerstroop maken en dat toevoegen aan honing. Geen haan die er naar kraait behalve als je gaat testen, dan klopt er iets niet. Ook dit gebeurt veel in China volgens diverse artikelen. Uiteraard doe ik dit nooit. 

De goedkoopste supermarkthoning is dus misschien helemaal geen honing. Zeker als het non-EU honing is. Zie ook: http://honingenbij.blogspot.nl/2017/01/

https://www.euractiv.com/section/agriculture-food/news/honeygate-how-europe-is-being-flooded-with-fake-honey/

https://badbeekeepingblog.com/2017/01/19/one-more-thing-about-chinese-honey/

Namaak van honing volgens de EU

De EU heeft een resolutie aangenomen over honing, en dit is zowaar interessant leesvoer voor de honingliefhebber (bron: www.bijenhouders.nl). Zeker als je ook nog een keer van overzichten en getallen houdt. 

• Honing is het op twee na vaakst nagemaakte product (overweging AF)
• De productie van 'honing' in China is verdubbeld sinds 2002, terwijl die productie in andere landen gestagneerd is; China produceert meer 'honing' dan de EU, de VS, Canada, Argentinie en Mexico samen. De resolutie zegt nog net niet dat in China op grote schaal gefraudeerd wordt zonder dat de overheid ingrijpt, maar het komt er wel op neer. (overweging AD)
• Meer dan de helft van de import van honing naar de EU komt uit China (overweging AS). Dat betekent dat als er op een potje honing staat: uit niet- EU landen, gemiddeld meer dan de helft uit China komt. En in China wordt op grote schaal gefraudeerd. 
• Overweging AS: honing heeft positieve gezondheidseffecten. Het is ontstekingsremmend en antiseptisch. 

Het is gemakkelijk om honing na te maken en voor het oog op honing te laten lijken. Meng fructose en glucosestroop door elkaar en klaar ben je. Als mensen zeggen: ja, maar er zit geen stuifmeel in, kan je altijd terugzeggen: de honing is gefilterd om kristallisering te voorkomen. Maar met filteren haal je de beste stoffen uit de honing. 

Blijkbaar gebeurt dit namaken veel. Gelukkig heeft de EU daar oog voor en roept deelstaten op dit beter te testen. 

Siberische beer en bijen

Het wordt een pittig weekje voor mijn bijen. Ze hebben op het goede weer gereageerd door stuifmeel te halen. In de gauwigheid zag ik dacht ik els, wilg en krokus.

De koningin reageert op vers stuifmeel door nieuw broed aan te zetten. Eitjes en larven in overvloed nu. Deze worden bewaard bij ongeveer 36 graden celsius voor een optimale ontwikkeling.

En daar zit 'm het probleem. Er komt een koudegolf aan, terwijl de bijen juist warmte nodig hebben. Dus ze hebben nu, aan het einde van de winter, veel honing nodig om te verbranden. De voorraden zijn niet groot meer bij veel volken.

Vandaar dat ik vandaag, ziek en al, zes volken bijgevoerd heb met suiker-fondant (apifonda). Ik wil niet nog meer winterverliezen.

Ik heb deze winter 6 van de 36 volken verloren. Een sterftepercentage van 17% dus. Dat is aan de hoge kant. Ik wijt het aan:

• de varroa die ik niet goed heb kunnen bestrijden bij een aantal volken (toen had ik het in mijn rug). Twee kasten met heel veel voer waren toch leeg. 
• Slechts twee darrenbroedige volken, dat is niet veel. 
• En een aantal kasten is opengewaaid tijdens de winterstorm. Twee daarvan hebben het niet overleefd. 

Goede leer voor de volgende keer. 

Meer dan genoeg volken over

Gisteren was de eerste dag van het jaar dat je met goed fatsoen de bijenkasten kon controleren. Temperatuur boven de 10 graden en dan de kasten niet langer dan 2 of 3 minuten open hebben. Ik heb 24 volken gecontroleerd.

Wat ik dan doe: ik open een kast. Zit er condens op de dekplank dan is er eigenlijk zeker wel broed ergens. Dan kijk ik waar de meeste bijen zitten, die raat haal ik er uit en controleer ik op eitjes, broed en verzegelde broedcellen. Regelmatig zit ook de koningin op deze raat.

Bij mijn volken op twee broedbakken zit de koningin eigenlijk altijd beneden. Als er broed is, zit het daar.

Ik weeg de volken door de achterkant van de kast op te tillen, lichte kasten voer ik bij met apifonda of met raten uit dode volken.

Wat ik niet doe: ik durf de koninginnen niet te merken en te knippen. Ik ben bang dat de bijen haar dan inballen of dat ik zelf iets verkeerd doe, en in deze tijd van het jaar is een volk dan verloren.

Wat ik ook niet doe: elke raat beoordelen. Dat doe ik alleen als ik aanwijzingen heb dat er iets grondig mis is (darrenbroed bijvoorbeeld). Het kan zijn dat er wel een koningin is, maar dat ze nog geen eitjes legt.

Een volk was darrenbroedig, een volk was doodgeregend doordat tijdens de storm in februari het dak er van was afgewaaid. Een volk, met wel 20 kg of meer honingvoorraad, was ook dood. Geen idee waardoor. Een volk is nog niet zeker: ik zag de koningin niet en ook geen eitjes, maar omdat ik niet uitgebreid controleer, kan ik er eigenlijk niets van zeggen. Eens kijken of ze stuifmeel binnenbrengen de komende dagen.

Ik heb dus meer dan genoeg volken voor verhuur aan fruitboeren. Want mijn kasten in de Biesbosch heb ik nog niet gecontroleerd. Al waren daar drie volken opengewaaid en ingeregend bij de februaristorm en daarna nog een keer tijdens de vorstperiode. Toch zaten overal nog levende bijen in... het zijn harde beesten, zeg!

Nu proberen enkele volken te verkopen. EUR 12,50 per straatje bezet door bijen lijkt me redelijk in Maart.

Vorst aan de grond- bijen vliegen toch

Een week geleden heb ik een tijdje bij mijn bijenstal gezeten. Gewoon een uurtje in de zon. Even vitamine D opbouwen, de hele natte en bewolkte winter zorgde voor een groot tekort!

De grond was bevroren, rijp nog op het gras. Toch vlogen de bijen. Stortte er een neer, dan was die gelijk ten dode opgeschreven. Bijen kunnen niet tegen zulke lage temperaturen, gaan al bij een graad of 9 dood. Als ze op de grond vallen, verstijven ze en leggen uiteindelijk het loodje. 

De zon scheen recht op de bijenkasten en was blijkbaar erg aantrekkelijk. Ze vlogen en haalden een lege kast nog leger. Er zat iets honing nog in die kast, maar geen bijen meer. Bij het inwinteren hadden die al geen koningin. En nu dus ook geen bijen en geen honing meer.